Ο Σύλλογος Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ προχώρησε στην αποκατάσταση Θράκα Πελταστή, όπως αυτός εμφανίζεται σε αγγείο κλασσικής περιόδου.
Η ανάπτυξη της φάλαγγας στις αρχαϊκές πόλεις-κράτη περιόρισε το ρόλο του ελαφρού πεζικού, αλλά στη στη Θράκη αναπτύχθηκε ο Πελταστής. Εμφανίστηκε μαζικά κατά την Κλασσική εποχή (περίπου 5ος με 4ος αιώνας πχ) με ιδιαίτερη επιτυχία – ακόμα και οι Θράκες Βασιλείς πολεμούσαν ως πελταστές σύμφωνα με τον Ξενοφώντα. Οι Πελταστέςήταν συνήθως εξοπλισμένοι με την πέλτη, ελαφριά θρακική ασπίδα η οποία είχε μία εσοχή σαν μισοφέγγαρο, και τρία ακόντια, τα οποία κρατούσαν το ένα στο ένα χέρι και τα άλλα δύο στο άλλο χέρι μαζί με την ασπίδα. Οι Πελταστές χρησιμοποιούσαν διάφορα επιθετικά όπλα, όπως σφεντόνες και μικρά ακόντια χαμηλού κόστους, επειδή δεν ήταν αρκετά εύποροι για να αγοράσουν τόξα ή δόρατα. Συχνά χρησιμοποιούσαν ρομφαίες, μακριά νυκτικά όπλα απλής κατασκευής με ιδιαίτερα καταστροφικά (για τους αντιπάλους τους) αποτελέσματα.
Οι Θράκες και Έλληνες Πελταστές ήταν ελαφρά εξοπλισμένοι αλλά πολύ ευκίνητοι στρατιώτες, συνήθως μισθοφόροι. Η επιτυχία των Πελταστών σε μάχες του Πελοποννησιακού και του Κορινθιακού πολέμου, οφειλόταν στη μεγάλη τους ευκινησία σε σχέση με τη βαριά οπλιτική φάλαγγα, ιδιαίτερα σε ανώμαλο έδαφος όπου η φάλαγγα δεν μπορούσε να κρατήσει τη συνοχή της. Επίσης οφειλόταν στον υψηλό βαθμό εκπαίδευσης και επαγγελματισμού των στρατιωτών αυτού του τύπου, σε αντίθεση με τους εφέδρους οπλίτες οι οποίοι ασχολούνταν μόνο περιστασιακά με τον πόλεμο. Η πρώτη χρήση πελταστών από τη Θράκη έγινε πιθανώς από τον Πεισίστρατο, προκειμένου να καταλάβει πραξικοπηματικά την εξουσία στην αρχαία Αθήνα. Αλλά και αργότερα (4ος αι. πχ) οι Θράκες εξακολουθούσαν να θεωρούνται ως οι καλύτεροι Πελταστές. Είναι χαρακτηριστικό ότι Θράκες Πελταστές κατατρόπωσαν Αθηναίους Οπλίτες στον Δράβησκο (465 πχ). Αθηναίοι Πελταστές υπό τον διάσημο στρατηγό Ιφικράτη έκαναν το ίδιο σε μοίρα Σπαρτιατών οπλιτών κατά τη μάχη στο Λέχαιο (390 πχ), γεγονός που προκάλεσε τότε βαθιά εντύπωση. Στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπήρχαν και Πελταστές τους οποίους φρόντιζε να χρησιμοποιεί στις μάχες του.
Η συγκεκριμένη αναπαράσταση Θράκα πελταστή είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, καθώς ησυμβολολογία αποκαλύπτει διπλωματικές και πολιτικές σχέσεις της εποχής. Στο αγγείο αναπαρίσταται ένας νέος με τυπική ένδυση Θράκα πελταστή (μακρύς και βαρύς μάλλινος ρουχισμός με γεωμετρικά σχέδια) φορώντας όμως κράνος Αττικού τύπου, αντί για τον σύνηθη Θρακικό δερμάτινο σκούφο. Η πέλτη φέρει ως Επίσημον (σύμβολο) πτερυγοφόρο Φαλλό, απεικόνιση που σαφέστατα παραπέμπει σε συνδυασμό (Φαλλός, Πτέρυγες) συμβόλων Φρατριών (οικογενειών).
Ο Φαλλός σχετίζεται με την οργιαστική λατρεία του Διονύσου, ως σύμβολο γονιμότητας – ζωοδοσίας αλλά και αντίδρασης στο «κακό». Ο θεός Διόνυσος, Ελληνικής προέλευσης η οποία αποδείχθηκε από την αναγραφή του ονόματος του σε μυκηναϊκές πινακίδες της Πύλου (Γραμμική Γραφή Β’), λατρεύτηκε σε ευρεία και ουσιαστική έκταση στη Χώρα των Ηδωνών (Βόρεια Ελλάδα, Θράκη). Δεν πρέπει να μας ξενίζει το γεγονός της ευρείας διάδοσης της λατρείας του Θεού στη Χώρα των Ηδωνών, η οποία σε μεγάλη έκταση, ιδιαίτερα τα τοιχώματα των ξηροχειμάρρων, αλλά και οι ορεινές περιοχές της κατακλύζονται ακόμη και σήμερα από αγριοσταφυλές. Οι ανασκαφικές έρευνες, που συντελέστηκαν πριν από μερικά χρόνια στους νεολιθικούς οικισμούς των Σιταγρών και του Αρκαδικού Δράμας, έφεραν στο φως σπέρματα από αγριοσταφυλή, τα οποία θεωρήθηκαν ως τα αρχαιότερα στον Ελλαδικό χώρο.
Ο Φαλλός ως σύμβολο στην ασπίδα, σαφώς προσδιορίζει μέλος Ιερατικής Φρατρίας του Διονύσου – πιθανότατα Θρακικής καταγωγής, με βάση την ενδυματολογική απεικόνιση του πελταστή. Στην Αττική ο Φαλλός εισήλθε στη λατρεία του Ερμού (φαλλικά Ερμεία– οδοδείκτες).
Ένα από τα κύρια σύμβολά του Ερμή είναι οι Πτέρυγες, που αποτελούν σύμβολο Κυρήκων. Η Φρατριά των Αθηναίων Κυρήκων, που έφεραν τερτάπτερο γαμμάδιο, χρησιμοποίησε μεικτής καταγωγής απεσταλμένους προς τις Θρακικές φυλές για σύμπραξη συμμαχιών. Στο αγγείο εικονίζεται ένας πολεμιστής φέρων τον Φαλλό της Διουνυσιακής λατρείας και τις Πτέρυγες των Κυρήκων. Σαφώς η απεικόνιση αυτή συμβολίζει την ένωση δύο Φρατριών, Θρακών Ιερέων του Διονύσου και Αθηναίων Κυρήκων είτε μέσω γάμου είτε μέσω σύναψης διπλωματικών σχέσεων.
Τον Δεκέμβριο 2010, Μέλη του Συλλόγου Ιστορικών Μελετών ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ προχώρησαν σε αποκατάσταση της πέλτης και του Πολεμιστή που απεικονίζεται στο αγγείο. Για την κατασκευή της πέλτης χρησιμοποιήθηκαν απολύτως φυσικά υλικά (δέρμα, λινό, ζωική κόλλα, ξύλο, σχοινί). Για την ένδυση του Οπλίτη χρησιμοποιήθηκε βαρύ χειροποίητο μάλλινο ύφασμα (ηλικίας άνω των 100 ετών) με γεωμετρικά σχέδια παραπλήσια του αγγείου, Αττικό κράνος και θώρακας με δερμάτινες φολίδες (ως αποκατάσταση του χαμηλού κόστους θωράκισης που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι πελταστές). Οπλισμός του Πελταστή είναι βαρέως τύπου ρομφαία, όπλο που χρησιμοποιούν οι πελταστές σε ύστερη εποχή, αλλά κατασκευασμένη με ιδιαίτερη ιστορική ακρίβεια.
Οι εικονιζόμενες θωρακίσεις αποτελούν κατασκευές του Δημητρίου Κατσίκη, Οπλουργού με ειδίκευση στην αποκατάσταση αρχαίο-Ελληνικού οπλισμού. Την αποκατάσταση πελταστή και την κατασκευή πέλτης επιμελήθηκε ο Αλιάδης Αντώνιος.
Copyright of KORYVANTES Association – do not copy or reproduce without permission